Minakszi

Minakshi - dosł. "rybie oczko", w zapisie IAST mīnākṣi, często zapisywane jako Meenakshi w języku angielskim, Tamil மீனாட்சி) - jest awatarą hinduskiej Bogini Parwati małżonki Śiwa Boga - czczona i wielbiona głownie w Południowej Indii. Jest jedną z kilku żeńskich form Boga mających wielką świątynię ku swej czci - słynną Świątynię Meenakshi w Madurai, w stanie Tamil Nadu. Znak Ryby zapożyczony przez chrześcijaństwo jest zapożyczony prawdopodobnie z kultu Minakszi Dewi.

Świątynia Minakszi znajduje się w Indiach w Maduraj. Jest najokazalszą świątynią w południowej części kraju. Pierwsze wzmianki o świątyni pochodzą z VII w., ale może być dużo starsza. Niestety, w XIII w. Maduraj spustoszyli muzułmanie i obecny kształt świątynia uzyskała dopiero w XVII w. Minakszi oznacza "rybie oczko" i tak właśnie brzmiało imię hinduskiej księżniczki. Legenda mówi, że dziewczynka od urodzenia miała trzy piersi, a jedyną szansą na pozbycie się dodatkowej jest spotkanie swojego przyszłego męża. Stało się tak, gdy księżniczka spotkała i poślubiła boga Śiwa, który przybrał postać Sundareśwara. Historię tę przytacza się jako objaśnienie pochodzenia tego kompleksu świątyń, w którym znajdują się kultowe budowle Minakszi Dewi i Sundareśwara Śiwa. Jest to zarazem jedno z najokazalszych miejsc pielgrzymek w Indii.

Maduraj (hind. Madurai, dewanagari मदुरै , transkrypcja madurai ) to miasto w południowej części Indii, w stanie Tamil Nadu, nad rzeką Wajhaj (uchodzi do cieśniny Palk), stolica okręgu Madurai. Około 1,2 mln mieszkańców. Maduraj to religijne i kulturowe centrum Tamilów, gdzie jest słynny kompleks świątynny Świątynia Minakszi w Madurai poświęcony Śiwie i jego małżonce, Parwati w legendarnym miejscu ich ślubu. Do głównej budowli prowadzi dwanaście monumentalnych bram (gopur), umieszczonych w trzech pierścieniach murów i pokrytych tysiącami malowanych rzeźb miejscowych władców i bóstw. Najwyższa z bram sięga 60 metrów, a całkowity teren zajmowany przez świątynię ma wymiary 259 na 233 m.

Teren świątyni Minakszi ma wymiary 259 na 223 m. Wiele budowli pochodzi z czasów miejscowego władcy Tirumala Najaka (lata 1623-1655), lecz świątynia została założona przynajmniej w XII wieku, zaś nadzwyczajna Sala Tysiąca Filarów (których według niektórych obliczeń jest tylko 997) pochodzi z XVI wieku. Podobno każdy filar jest inny a obejrzenie wszystkich podobizn mężczyzn, kobiet, bogów i bogiń zajęłoby miesiące. Jest to tętniąca życiem świątynia, która wciąż przyciąga pielgrzymów w dzień i w nocy. Można spotkać tam wiele procesji i sporo obrzędów odprawianych przy muzyce.

Maduraj jest drugim, co do wielkości (po Madrasie) miastem stanu Tamilnadu. Zbudowali je Pandijowie , a do VII-XIII w. było ich stolicą. Świątynia bogini Minakszi jest najsławniejszym i największym obiektem kultu w Maduraj. Zlokalizowany jest w centrum historycznej części miasta. Główne obiekty kompleksu powstały w latach 1560-1680. Artystyczny kunszt nadano jej za czasów Najaków, gubernatorów Widźajanagaru. Znaczący wkład wniósł Tirumala (panujący w latach 1623-1660).

Świątynia reprezentuje styl drawidyjski (południowo indyjski). Tradycyjnie mury zewnętrzne posiadają cztery gopury. Kolejne obwody murów zawierają następne jedenaście niższych gopur. Mandir centralny poświęcony jest formie bogini Parwati w aspekcie Minakszi (której oczy mają kształt ryby), będącej córką Kubery, przywódcy istot podziemi i skarbów, jednego z lokapalów. Jej małżonkiem pozostaje Śiwa Sundareśwara, drugie pod względem ważności bóstwo tej świątyni. Obu tym postaciom poświęcone są dwa oddzielne zbiory obiektów sakralnych i dedykowane im wewnętrzne pawilony.

Na terenie świątyni znajdują się też inne bóstwa czczone przez przybywających wiernych. Jedne są obrzucane kulkami z ryżu i masła, do innych kapłan przylepia kawałki ciasta, które wyznawcy odrywają z bóstwa i zjadają. Hindusi co rano budzą swoje bóstwa, polewają je wonnościami i stopionym masłem, potem ubierają w girlandy kwiatów. Co roku w tej świątyni odbywa się "ślub" dwóch bóstw, wielka religijna uroczystość z muzyką i procesją. Do świętego miejsca gdzie znajduje się posąg Minakszi mają wstęp tylko wyznawcy hinduizmu.

Świątynia Bogini Minakszi jest jednym z 51 sławnych "miejsc mocy" (śaktipitha) tradycji śaktyzmu. Dla tradycji hinduizmu tamilskiego jest źródłem błogosławieństw bóstwa planety Merkury, czyli Budha.

Kalendarz świąt i rocznic

1. Zaślubiny boskiej pary - co roku bardzo uroczyście obchodzona jest rocznica zaślubin boskich kochanków, patronów świątyni (Chitrai Purnima przypadająca w kwietniu lub maju).
2. Święto Łodzi (przypadający w styczniu lub lutym).