Upaniszady

Z Himalaya-Wiki
Wersja do druku nie jest już wspierana i może powodować błędy w wyświetlaniu. Zaktualizuj swoje zakładki i zamiast funkcji strony do druku użyj domyślnej funkcji drukowania w swojej przeglądarce.

Upaniszady (उपनिषद्, Upanişad) - najpóźniejsze, bo pochodzące z VIII-III wieku p.e.ch., teksty, należące do wedyjskiego objawienia (śruti) o treści religijno-filozoficznej. Stanowią kontynuację filozofii spekulatywnej brahman, rozwinęły m.in. doktrynę brahmana, atmana, transmigracji (sansara), karmana. Nazwa pochodzi od sanskryckich słów: "sad" - oznacza siedzieć, a "upa ni" obok, w pobliżu. W upaniszadach istotna jest właściwa recytacja, zazwyczaj przez braminów. Znanych jest ponad sto upaniszadów, lecz tylko dwanaście z nich nosi miano "Większych" i właśnie one mają honor bycia częścią czterech świętych Wed i noszą nazwę wedanta, co oznacza właśnie "koniec wed".

Bramini, brahmanowie, uważają, że upaniszady znane były zawsze, lecz 10 tysięcy lat temu zostały przekazanie przez ryszich warnie braminów do powtarzania. Ryszi są uznawani za protoplastów warny kasty, dosłownie "koloru" braminów. Według Muktika Upaniszad istnieje 108 kanonicznych upaniszad, takich jak: Iśawasja, Kena, Katha(Kathaka), Prasna, Mundaka, Taittirija, Aitereja, Czhandogja etc.

Wedanta Nama Upaniszad Pramana ~”: Wedanta jest nauką Upaniszad". Filozofią opartą na naukach Upaniszad jest wedanta. Większość z praktyków jogi w pewnym stopniu zna termin „Wedanta” i „Upaniszada”. Upaniszada przedstawia najwyższe filozoficzne nauki świętych Wed. Należą do najstarszych tekstów znanych ludzkości.

Lista Upaniszad jest długa, ale w jednej z Upaniszad zwanej „Upaniszadami Muktika” znajdujemy listę 108 Upaniszad. Jednakże, wśród wszystkich tych Upaniszad jest około 11 lub 12 „głównych” Upaniszad (zwykle podaje się dwanaście od 12-tu Aditjów). „Ważne”, ponieważ Adi Śankaracarya około 1200 lub 1300 lat temu wybrał te Upaniszady, aby napisać swój komentarze („Bhashyam”) do tych Upaniszad i od tego czasu Upaniszady te stały się centralnym tekstem „Wedanty”.

Adi Śankaracarya zinterpretował te Upaniszady w sposób niedualistyczny, dlatego jego nauki nazywane są „Adwaita Wedanta”. Pośród wszystkich tych Upaniszad jest jedna Upaniszada, która jest najmniejsza, a także uważana za najtrudniejszą i jest nazywana „Upaniszadą Mandukya”.

Jest takie powiedzenie – „mumukshunam vimuktaye Mandukyam ekam eva alam”: "Do wyzwolenia tych, którzy pragną „Duchowego Oświecenia”, wystarczy sama Mandukya Upaniszada". W „Atharwa Wedam” tę Upaniszadę można znaleźć z 12 mantrami. W tej Mandukya Upaniszadzie centralną mantrą jest siódma mantra, która jest rdzeniem mantry całej Upaniszady, która daje najwyższe możliwe i wyrafinowane odpowiedzi. Mandukya Upaniszadę skomentował „Gaudpadacarya”, który napisał wersety na temat Mandukya Upaniszady zwanej Mandukya Karikas!