Plejady

Z Himalaya-Wiki
Wersja z dnia 14:31, 3 wrz 2018 autorstwa Caroli (dyskusja | edycje)
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)

Plejady (gr. Πλειαδες) – w greckiej mitologii siedem córek Atlasa i okeanidy Plejone (wg poematu Kallimacha ich matką była królowa Amazonek), siostry Hiad oraz Hyasa. Bywa, że do Plejad zalicza się również Kalipso i Dione. Plejady były towarzyszkami Artemidy. Ścigane przez Oriona, zostały uratowane przez Zeusa, który przeniósł je na firmament w postaci gwiazd. Odmienna wersja mitu o siedmiu siostrach mówi, że wraz ze swymi siostrami Hiadami przemieniły się w gwiazdy z żalu, po śmierci ich brata Hyasa, ukąszonego przez węża. Wschód Plejad był znakiem rozpoczynającym okres żeglugi (1-15 maja), a zachód (w listopadzie) okres burz. Mit o córkach Atlasa miał swoje odzwierciedlenie w muzyce oraz literaturze. Od Plejad nazwę wzięła plejada aleksandryjska. Plejady są źródłem nazwy gromady otwartej o tej samej nazwie, która to gromada z kolei jest źródłem nazwy marki Subaru, produkowanej przez Fuji Heavy Industries.

Plejady - Otwarta Gromada Gwiazd

Plejady (w katalogu Messiera M45 lub Messier 45; inne nazwy: Baby, Kurczęta, Kokoszki, Siedem Sióstr, Subaru) – są najbardziej znaną gromadą otwartą na niebie. Swoją popularność zawdzięczają głównie temu, że można je swobodnie podziwiać nawet nieuzbrojonym okiem. Gromada ta znajduje się w gwiazdozbiorze Byka i jest odległa od nas o około 400 lat świetlnych (126 parseków). Ta młoda gromada – mająca około 100 mln lat – jest otoczona piękną, niebieską mgławicą, która widoczna jest na zdjęciach wykonanych odpowiednią techniką. Pomimo tego, że Plejady widać gołym okiem, lepszy efekt wizualny osiągniemy używając zwykłej lornetki. Plejady mają charakterystyczny kształt, który przypomina znacznie pomniejszoną Małą Niedźwiedzicę. Zawiera ona kilkaset gwiazd, spośród których 10 najjaśniejszych ma indywidualne nazwy. Są to: Taygeta, Maja, Asterope, Sterope II, Merope, Plejone, Alcyone, Atlas, Calaneo i Electra. Większość spośród nich to błękitne olbrzymy typu widmowego B. Ich jasność wynosi od 3,0 do 5,9m. Nazwa tej gromady nawiązuje do greckiego mitu o Plejadach, choć wiele innych prastarych kultur na całym świecie poświęcało im szczególną uwagę. Gromada M45 jest najlepiej widoczna na polskim niebie od października do marca. Najlepsze warunki do obserwacji są w grudniu około godziny 23.00. Plejady znajdują się w gwiazdozbiorze Byka.

Wiek Plejad to około 100 milionów lat; są to głównie młode, gorące gwiazdy, młodsze od naszego Słońca mniej więcej 50 razy. Odległość od Ziemi – około 400 lat świetlnych, różne źródła podają od 380 do 541 lat świetlnych. Gromada obejmuje około 500 gwiazd, a jej średnica to około 12 lat świetlnych; na niebie widoczne w kwadracie o wymiarach 60' x 60'[2]. Jasność Plejad widzialna z Ziemi jasność to około 1,4m; w rzeczywistości najjaśniejsze gwiazdy należące do M45 są jaśniejsze od Słońca od 40 do 100 razy! Najjaśniejsze w kolejności widziane gwiazdy Plejad to: Alcyone, Atlas, Electra, Maia, Merope, Taygeta, Pleione, Celaeno, Asterope, Sterope II. Cała gromada jest otoczona bardzo słabo widzialną mgławicą refleksyjną, pozostałością po "gwiezdnym żłobku", który wyprodukował te gwiazdy. Mgławicę tę najlepiej widać na zdjęciach wykonanych techniką długiego naświetlania (jak to powyżej). XIX-wieczny niemiecki obserwator Heinrich Louis d'Arrest zaobserwował, że mgławica otulająca Plejady jest niewidoczna (lub ledwie dostrzegalna) w wielkich teleskopach, podczas gdy można ją zaobserwować w szukaczach tychże teleskopów. Światło mgławicy otulającej Plejady jest przedmiotem skupienia i kontemplacji w jodze, tantrze jak i w zachodnich szkołach ezoterycznych. Światło Plejad sugerowane jest jako pożądany duchowy wpływ nawet w Biblii.