Buddhi

Z Himalaya-Wiki

Buddhi - od rdzenia budh (बुध्) - budzić, obudzony, przebudzony - sanskrycki: बुद्धि trl. buddhi - wedyjski termin tłumaczony jako "intelekt, intuicja, zrozumienie", a także rozeznanie, rozsądzenie, osąd, rozum. Buddhi to siła, znajdująca się w każdym człowieku, która jest bardziej czysta i duchowa niż zwykły umysł, mniej niż Atman. Korzystanie z Buddhi wiąże się z ogromną mądrością, inteligencją i czystością myśli, jednak nawet Buddhi stanowi przeszkodę w urzeczywistnieniu Atmana. Buddhi reprezentuje jedno z subtelnych ciał człowieka, mianowicie Widźńana-maja-kośa.

Budhi to jedna z tattw w filozofii indyjskiej powstałych z prakryti. Cześć antahkarany. Buddhi indywidualna (wjasti buddhi) - nieskończenie mała część kosmicznej buddhi (samaszti buddhi) , powstałej z czystego mahat radźasu - części radźasowej mahat tattwy.

Buddhi - Bogini hinduistyczna, jedna z dwóch (obok Siddhi) małżonek bóstwa Ganeśa. Uosabia właśnie intelekt i mądrość.

Rdzeń "budh" (बुध्) w sanskrycie oznacza: "budzić", "być obudzonym", "przestrzegać", "strzec", "czcić", "uczestniczyć", "uczęszczać", "służyć", "leczyć", "być świadomym", "znać się", "wiedzieć", "rozróżniać", "osądzać". Zakres znaczeniowy pojęcia buddhi jest zatem ogromny. Przebudzony, ten który wie, ten który zna się na rzeczy, jest także tym, który przestrzega, czci, służy i leczy, a także tym, który uczęszcza i uczestniczy. Wedle powszechnie przyjętej wschodniej koncepcji przebudzenia opartej na znaczeniu słowa "buddhi", ten, kto twierdzi, że "jest przebudzony i nie potrzebuje już nikogo czcić ani nigdzie uczęszczać na naukę czy praktykę" - dowodzi akurat stanu przeciwnego, że nie ma nic wspólnego z przebudzeniem. Podobnie jest z błędną ideologią nieosądzania i nierozróżniania, gdyż stan buddhi, to akurat silniejsza i bardziej precyzyjna zdolność rozróżniania oraz osądzania. Buddhi jako przebudzenie i zrozumienie, rozeznawanie i osądzanie opiera się na rozpoznawaniu co jest kłamstwem (asat, mithja), a co prawdą (sat, satja), co jest rzeczywiste, z co złudne, co jest szkodliwe, a co zdrowe.

Bibliografia

  • Śankaraczarja. Klejnot mądrości Wschodu. Józef Świtkowski (tł.), Leonard Górnicki (red.). Wyd. 1. Wrocław: "Borgis" Pracownia, 1999, s. 130.
  • Joga - Encyklopedia - Georg Feuerstein; przekład Maria Kuźniak; Poznań 2004.